Wat is phishing?

E-mailphishing is een soort phishing-aanval waarbij cybercriminelen e-mail gebruiken als medium om hun doelwitten te misleiden. Meestal creëren deze criminelen valse domeinnamen die sterk lijken op die van legitieme, vertrouwde organisaties. Een phishing-mail kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van een domein als 'paypa1.com' in plaats van het legitieme 'paypal.com', of er kan een misleidend subdomein worden gebruikt, zoals 'support.apple.com.b44.com'. Deze subtiele verschillen, die de aanvallers soms maskeren met bepaalde technieken, blijven vaak onopgemerkt door de ontvanger, waardoor de e-mail geloofwaardig lijkt.

Spear-phishing is onderdeel van een gerichte aanval op bepaalde personen, in plaats van een breed net uit te werpen met e-mails naar grote aantallen ontvangers. Gewapend met details zoals de naam van het doelwit, de werkplek, de functietitel en vaak zelfs voorbeelden van hun eigen berichten, passen aanvallers hun e-mails aan om ze authentiek te laten lijken. Spear-phishing is een krachtige tactiek bij gecoördineerde aanvallen voor het doorbreken van de verdedigingslinies van een bedrijf. Het is vooral gevaarlijk vanwege de gepersonaliseerde aanpak, waardoor het moeilijker te herkennen is dan bulk phishing-mails.

Smishing (sms-phishing) gebruikt sms-berichten als medium om mensen te verleiden tot het onthullen van vertrouwelijke details. Hierbij doen de cybercriminelen zich vaak voor als bekende bedrijven zoals grote banken of de belastingdienst, waarbij ze het bericht inkleden als een waarschuwing of een dringend bericht. 

Sociale media-phishing is een vruchtbare voedingsbodem geworden voor phishing-aanvallen. Oplichters maken gebruik van de berichtfuncties van platforms zoals WhatsApp, Facebook, Twitter en LinkedIn om phishing-links te verzenden of te vragen naar gevoelige informatie. Deze phishing-pogingen zien er vaak uit als vragen van de klantenservice of als meldingen van de sociale mediasite zelf. 

Business email compromise (BEC) is ook een vorm van spear-phishing, gericht op bedrijven. Dit kost slachtoffers jaarlijks miljarden dollars en maakt gebruik van technieken zoals nepfacturen, CEO-fraude, email account compromise (EAC), nabootsing van advocaten en gegevens- of goederendiefstal.

Bij accountovername-aanvallen (ATO) krijgen cybercriminelen toegang tot inloggegevens via phishing, waarbij gecompromitteerde accounts worden gebruikt voor verdere fraude of gegevensdiefstal. 

Vishing (voice phishing) gebruikt telefoongesprekken om personen te misleiden om gevoelige informatie prijs te geven.

Whaling (gericht op prominente personen, zogenoemde 'walvissen') is gebaseerd op uitgebreid onderzoek naar de doelwitten en maakt gebruik van gepersonaliseerde e-mails om hen te verleiden tot het autoriseren van grote transacties of het vrijgeven van vertrouwelijke informatie.

Pharming leidt gebruikers van een legitieme website om naar een frauduleuze website, vaak door misbruik te maken van kwetsbaarheden in het Domain Name System (DNS).

Andere soorten aanvallen: Clone phishing dupliceert legitieme e-mails en vervangt alle links of bijlagen door kwaadaardige. Evil twin-phishing zet valse wifi-netwerken op om gegevens te onderscheppen. HTTPS-phishing camoufleert kwaadaardige sites met een beveiligd HTTPS-protocol. Popup phishing misleidt door middel van valse website-popups. Man-in-the-middle-aanvallen onderscheppen en manipuleren online communicatie.  In-app messaging-phishing maakt gebruik van populaire berichten-apps zoals WhatsApp, Telegram en Vibe om gebruikers te misleiden om gevoelige informatie te onthullen.

Phishing-aanvallen zijn er in verschillende vormen, die allemaal gebruikmaken van verschillende media en technieken om personen of organisaties te misleiden. Waakzaamheid, bewustzijn en cyberbeveiliging zijn cruciaal om deze evoluerende phishing-tactieken te blokkeren.

Phishing is een belangrijk hulpmiddel bij social engineering-aanvallen en kan een eerste stap zijn van zeer schadelijke en ingrijpende cyberaanvallen. Phishing maakt gebruik van misleiding; daarom is het zo belangrijk om te weten hoe u een phishing-aanval kunt herkennen om uw gegevens te beschermen. 

Gelukkig zijn er veel voorkomende aanwijzingen die u kunnen helpen een phishing-poging te herkennen en te onderscheiden van legitieme communicatie:

· Schadelijke links en gemanipuleerde hyperlinks: een veelvoorkomend doel van phishing-mails is om de ontvanger op een schadelijke link te laten klikken. Deze links zien er op het eerste gezicht vaak legitiem uit, maar leiden naar phishing-websites waar persoonlijke informatie wordt verzameld. Wees extreem voorzichtig als de werkelijke URL niet overeenkomt met de website van de vermeende afzender of spelfouten bevat.

· Schadelijke bestanden en bijlagen: sommige phishing-mails hebben bijlagen die zijn bedoeld om uw apparaat te infecteren. Deze bijlagen kunnen malware bevatten die uw gegevens in gevaar brengt zodra ze zijn gedownload. Andere bestandstypen dan .txt moeten altijd met de nodige voorzichtigheid worden behandeld.

· Vragen om persoonlijke informatie: minder vaak vragen phishing-mails rechtstreeks aan de ontvanger om te antwoorden met persoonlijke of financiële informatie. Aangezien de e-mail eruitziet alsof deze afkomstig is van een vertrouwde of legitieme bron, voldoen mensen soms aan dit verzoek.

· Ongelofelijke aanbiedingen: phishing-zwendel lokt slachtoffers vaak met onrealistische, zeer lucratieve aanbiedingen. E-mails die beweren dat u een loterij of een iPhone hebt gewonnen, moeten onmiddellijk de alarmbellen doen afgaan.

· Gevoel van urgentie: veel phishing-mails creëren een vals gevoel van urgentie en dringen erop aan dat u snel moet handelen om bijvoorbeeld blokkering van uw rekening te voorkomen of een prijs op te eisen.

· Ongewone afzenders of verzoeken: een bekende die ineens om geld vraagt of een ander heel vreemd verzoek heeft, of een onbekende die om bizarre dingen vraagt: dit zijn vaak tekenen zijn van phishing.

· Taalfouten: taal- en spelfouten zijn vaak duidelijke aanwijzingen voor phishing-mails.

· Ongelijke domeinen en e-mailadressen: controleer altijd het e-mailadres van de afzender. Als de domeinnaam niet klopt of verkeerd is gespeld, is het waarschijnlijk een phishing-poging.

Preventie van phishing is een collectieve inspanning waarbij zowel individuele gebruikers als organisaties betrokken zijn. Geavanceerde technische oplossingen en een groter bewustzijn zijn allebei van cruciaal belang om phishing-aanvallen effectief te stoppen.

Voor personen:

• Gebruik spamfilters: deze filters beoordelen de herkomst, de gebruikte software en de inhoud van het bericht om te bepalen of het een phishing- of spam-mail is. Deze filters bieden een eerste verdedigingslinie tegen phishing.

• Browserinstellingen: configureer uw browserinstellingen om valse websites en schadelijke URL's te blokkeren. Moderne browsers waarschuwen u voor bekende phishing-sites.

• Implementeer multi-factor authenticatie (MFA): activeer MFA op uw accounts. Deze beveiligingslaag versterkt de beveiliging ten opzichte van wachtwoordverificatie.

• Wachtwoorden wijzigen: wijzig wachtwoorden regelmatig en gebruik nooit hetzelfde wachtwoord voor meerdere accounts. Gebruik bij voorkeur een wachtwoordmanager.

• Software-updates: houd alle persoonlijke software, met name beveiligingssoftware, altijd up-to-date om te beschermen tegen nieuwe kwetsbaarheden in phishing-aanvallen.

Voor organisaties en beheerders:

• Endpointbeveiliging: verzamel signalen van meerdere endpoints, netwerken, cloudsystemen en andere gegevensbronnen om incidenten te detecteren.

• Rapportagetools: gebruik gemakkelijk te gebruiken software om mogelijke phishing-mails te rapporteren. Dit helpt om toekomstige beveiligingsmaatregelen te verbeteren.

• Backupsystemen: maak regelmatig een backup van gevoelige gegevens op een veilige locatie, zodat u de gegevens kunt herstellen na een aanval. 

• Browserveiligheidsprotocollen: dwing af dat alle browsers schadelijke websites blokkeren en dat deze instellingen worden bijgewerkt bij nieuwe dreigingen.

Om uw organisatie te beschermen tegen phishing-aanvallen, hebt u een uitgebreide en proactieve oplossing nodig die schadelijke e-mails, websites en bijlagen kan detecteren en blokkeren voordat deze uw gebruikers bereiken. U moet uw gebruikers ook leren hoe ze phishing-pogingen kunnen herkennen en vermijden en hoe ze verdachte activiteiten kunnen melden.

Phishing gaat niet alleen over de misleidende e-mails zelf, maar is onderdeel van een bredere aanvalstechniek. Om phishing en de bijbehorende aanvallen te bestrijden, hebt u behoefte aan een gelaagde, complete en uniforme oplossing. Een veelzijdige strategie voor deze complexe dreiging moet gebaseerd zijn op:

Preventie: verklein het blootgestelde aanvalsoppervlak en verminder het aantal toegangspunten. Om kwetsbaarheden aan te pakken, moet u zorgen voor een tijdige implementatie van patches en oplossingen voor risicobeheer.

Bescherming: gebruik tools voor endpoint- en netwerkbeveiliging die aanvallen afslaan zodra ze proberen uw systemen binnen te dringen. Effectieve bescherming maakt gebruik van verschillende technieken, van netwerkfiltering tot geavanceerde geheugen- en procesinspectie.

Detectie en respons: zelfs de beste preventieve maatregelen kunnen worden omzeild. Zorg daarom voor realtime detectiesystemen zoals EDR en XDR, die diep inzicht bieden in uw netwerk en endpoints. Combineer dit met functies zoals incidentadviseurs om duidelijke actierichtlijnen te bieden wanneer dreigingen worden gedetecteerd.

Managed detection & response (MDR): versterk uw beveiliging met 24/7 monitoringdiensten die realtime waarschuwingen, threat intelligence en professionele adviezen bieden om dreigingen te analyseren en te neutraliseren.

De gelaagde aanpak van Bitdefender is gebaseerd op anti-phishing-technologie die geavanceerde machine learning en gedragsanalyse gebruikt om phishing-aanvallen in realtime te herkennen en te stoppen, waarbij uw webverkeer, e-mailberichten en bestandsdownloads worden gescand en gefilterd op schadelijke inhoud of hyperlinks.